You are fired!
Deze kreet hoor en zie je vaak in Amerikaanse series. Vaak gaat dit gepaard met de beroemde kartonnen doos met daar in wat persoonlijke spullen en de inmiddels ex-medewerker wordt door twee beveiligers de deur uit gewerkt. Vermoedelijk zijn de ontslagregels in de USA soepeler dan bij ons. De vraag die zich nu voordoet: kan je als werkgever ook tegen een werknemer roepen: Je bent ontslagen?
Ontslag op staande voet
Ja dat kan. Het burgerlijk wetboek (hierna BW) voorziet in een regel die het mogelijk maakt om een werknemer op staande voet te ontslaan (artikel 7:677 lid 1 BW). Het komt er op neer dat als er een dringende reden is de arbeidsovereenkomst per direct kan worden opgezegd. Eventuele opzegverboden spelen dan geen rol en er is geen toestemming nodig van het UWV of tussenkomst van een rechter.
Zware gevolgen
Een ontslag op staande voet heeft zware gevolgen voor de werknemer. Deze kan dan geen aanspraak maken op een WW uitkering vanwege verwijtbaar ontslag. Derhalve is een dergelijke maatregel aan regels gebonden.
Dringende reden
Een ontslag op staande voet is in principe geldig als er sprake is van een dringende reden en deze reden moet aan de werknemer gemotiveerd en direct medegedeeld worden. Het is aan te bevelen dit ontslag met motivatie schriftelijk te bevestigen per gewone en aangetekende post.
Maar wat is nu –voor de wetgever- een dringende reden. Dit luistert nauw en het BW (artikel 7:687 lid 1) formuleert het als volgt:
Een dringende reden is als ‘op basis van daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer redelijkerwijs niet kan worden gevergd van de werkgever om de arbeidsovereenkomst te laten voortduren’
Voorbeelden
Enkele voorbeelden die de wet noemt zijn onder andere:
- diefstal
- bedreiging
- werkweigering
Verwijtbaar
In ieder geval moet het gaan om een feit dat voor de werkgever zo ernstig is en zijn werknemer verwijtbaar is dat hij wel moet overgaan tot ontslag op staande voet. Bedenk wel dat dit een zware maatregel is voor de betrokken werknemer en dat dit ontslag kan worden aangevochten bij de rechter. Daarom is het belangrijk om dit ontslag schriftelijk goed te motiveren. Dan kan de betrokken werknemer beoordelen of aanvechting van dit ontslag zinvol is.
Haken en ogen
Aan het begrip ‘dwingende reden’ kleven wat haken en ogen. Alle omstandigheden rondom een dwingende reden moeten bekeken worden om vast te stellen dat het hier gaat om een dwingende reden.
Denk hierbij aan de volgende situaties:
- De ernst van wat er gebeurd is.
- Hoe minder ernstig een feit. Hoe kleiner de kans tot instandhouding van het ontslag op staande voet.
- De lengte van het dienstverband.
- Een lang dienstverband heeft een negatief effect op de instandhouding van het ontslag op staande voet
- De staat van dienst.
- Is er sprake van een onberispelijke staat van dienst of zijn er eerder waarschuwingen en incidenten geweest.
- Het belang van de werknemer bij behoud van zijn baan
- Het belang van de werkgever bij het ontslag op staande voet
Bezint eer gij begint
Een werkgever dient een ontslag op staande voet goed te overwegen. Als hij in een procedure terecht komt dient hij de dwingende reden goed en nauwkeurig te hebben beschreven in de schriftelijke bevestiging van het ontslag op staande voet en in staat zijn om de dwingende reden te bewijzen.
Doe dit niet alleen mondeling maar zeker ook schriftelijk per gewone en aangetekende post. De uitspraak van de Hoge Raad van 23 maart 2007 is daar zonneklaar over. In de onderhavige procedure oordeelde de rechter dat de werknemer in deze kwestie de ontslagbevestiging niet had ontvangen. Met alle gevolgen van dien.
Tip
Als je denkt dat een ontslag op staande voet op basis van het voorafgaande geen echte kans maakt denk dan aan minder zware maatregelen zoals schriftelijke waarschuwingen inzake bijvoorbeeld telkens 5 minuten te laat komen. Na verschillende en meerder schriftelijke waarschuwingen is de kans groter dat een ontslag op staande voet dan wel in stand te houden is.
Deze blog is zeker niet volledig,. Ben je niet zeker van je zaak is het altijd verstandig om een arbeidsrechtjurist of uw accountant om advies te vragen.